Bezpieczeństwo pasywne (bierne) do SIL3/PLe

Proste i ekonomicznie uzasadnione rozwiązanie firmy Bihl+Wiedemann 

Technologia bezpieczeństwa pasywnego jako przystępna alternatywa.

Zasadniczo warunki poprawnego zabezpieczenia maszyn i urządzeń mogą być spełnione na wiele sposobów, ale technologia bezpieczeństwa pasywnego staje się coraz ważniejsza i coraz bardziej pożądana, szczególnie w przypadku systemów sieciowych. Wynika to głownie z możliwości uzyskania znacznych oszczędności kosztowych oraz znacznie mniejszą złożoność samego systemu, w porównaniu do rozwiązań konkurencyjnych.

Co jest takie wyjątkowe w bezpieczeństwie pasywnym?

Co odróżnia technologię bezpieczeństwa pasywnego od klasycznych rozwiązań sieciowych w zakresie realizacji funkcji bezpieczeństwa funkcjonalnego? W klasycznych systemach dla każdego elementu wykonawczego wymagane jest bezpieczne wyjście. Niewątpliwą zaletą jest fakt, że wszystkie napędy można w sposób bezpieczny wyłączać indywidualnie. Jednakże taki poziom elastyczności (jednostkowe odłączanie kolejnych napędów) nie jest zawsze wymagany. Bardzo często konieczne jest jednoczesne wyłączenie pewnej grupy napędów ustawczych. Właśnie w takich przypadkach technologia bezpieczeństwa pasywnego staje się dobrą i korzystną ekonomicznie alternatywą. Łatwo sobie wyobrazić, że koszt rozwiązania, w którym każdy napęd jest wyłączany indywidualnie, będzie bardzo wysoki, niejednokrotnie eliminując pewne systemy sieciowe z pola możliwych rozwiązań. W przypadku technologii bezpieczeńtwa pasywnego, wszystkie wyjścia mogą być wyłączane, jak i sterowane, bez konieczności korzystania z indywidualnej funkcji zabezpieczającej. Ponadto, jeśli takie rozwiązanie jest wymagane, całe grupy napędów mogą być bezpiecznie rozłączane w wykorzystaniem tylko jednego wyjścia bezpiecznego – wystarczy odłączyć napięcie zasilające dla wszystkich napędów w danej grupie urządzeń. 

Dlaczego AS-Interface jest idealnym rozwiązaniem przy technologii bezpieczeństwa pasywnego?

Aby zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa pasywnego konieczne jest zapewnienie, że dany napęd nie zostanie zasilony zewnętrznie, w momencie kiedy zasilanie główne jest wyłączone. W najlepszym przypadku, często wymaganym przez założenia projektowe, zasilanie napędów ustawczych jest galwanicznie odseparowane od zasilania systemu komunikacyjnego i zasilania czujników. 

Taka zasada zasilania była od zawsze podstawą systemów AS-Interface – szczególnie w modułach napędowych, jakie znajdą Państwo w ofercie firmy Bihl+Wiedemann. W takim inteligentnym systemie okablowania, przewody profilowe są odseparowane od siebie, jako systemowy ciąg przewodowy, w montażowych częściach modułów podrzędnych, przy czym żółty przewód ASi transmituje dane oraz zasilanie, natomiast czarny przewód profilowy jest odpowiedzialny za dostarczenie zasilania pomocniczego. Korzystając z tak zaprojektowanego systemu można uzyskać rozwiązanie spełniające wymagania do kategorii bezpieczeństwa SIL3 lub PLe. 

Dzięki inteligentnemu systemowi okablowania, jakim charakteryzuje się technologia ASi, możliwe jest utrzymanie zasilania i komunikacji w sieci ASi, przy selektywnym wyłączaniu kolejnych modułów peryferyjnych z wykorzystaniem linii zasialania pomocniczego AUX. Oznacza to, że żadnen z uczestników wymiany danych nie traci możliwości komunikacyjnych, co ma często miejsce w systemach opartych na rozwiązaniu typu Ethernet. Jednocześnie nie ma żadnych nieprzewidzianych skutków wywołania takiej funkcji bezpieczeństwa dla innych części systemu. Z wykorzystaniem magistrali ASi moduły dodatkowo wykrywają i zgłaszają, że napięcie pomocnicze AUX zostało odłączone. Informacje te są zazwyczaj wykorzystywane jako dane diagnostyczne przekazywane do nadrzędnego systemu sterowania. 

Rozwiązanie oparte o AS-Interface
Rozwiązanie standardowe (Ethernet)

W przypadku wyłączenia zasilania głównego, komunikacja, jak i zasilanie systemu ASi i czujników, są utrzymywane z wykorzystaniem głównej magistrali (żółtego przewodu ASi). W takiej samej sytuacji, w systemie konwencjonalnym opartym na rozwiązaniu typu Ethernet (dolny rysunek powyżej) następuje utrata zdolności komunikacyjnych modułów.

W praktyce często wykorzystuje się kilka linii zasilania pomocniczego AUX, uzyskując dzięki temu możliwość wyłączania poszczególnych segmentów linii napędowych, a nie całego systemu. W przypadku sytuacji niebezpiecznej, tylko określona grupa napędów/urządzeń wykonawczych zostanie wyłączona, poprzez odłączenie od zasilania określonego przewodu AUX (wszystkie tak wyłączone moduły pozostają w stanie umożliwiającym komunikację w ASi). Nieistotne z punktu widzenia bezpieczeństwa elementy zostają w dalszym ciągu w pełni zasilone przez inną, odseparowaną linię zasilania pomocniczego. Tym samym wszystkie dane z czujników są zawsze dostępne dla systemu sterowania. 

W obrębie systemu poszczególne linie napędów lub napędy indywidualne mogą być bezpiecznie odłączane od napięcia pomocniczego AUX (różne linie zasilania).

Jak doskonale wiadomo, system ASi dostarcza zasilanie również główną magistralą komunikacyjną (żółtym przewodem ASi). Oznacza to, że w niektórych przypadkach nie ma konieczności korzystania z dodatkowej linii zasilania pomocniczego, o ile wszystkie moduły niezwiązane z bezpieczeństwem mogą być zasilane z głównej magistrali. W ofercie firmy Bihl+Wiedemann znajdziemy cały szereg produktów, które zapewniają zasilanie czujników (wejść) z żółtego przewodu, a aktuatorów (wyjść) z czarnego przewodu zasilania pomocniczego AUX. 

W przypadku wyłączenia zasilania pomocniczego czujniki pozostają zasilone z żółtego przewodu ASi, a komunikacja jest podtrzymana. Same napędy przechodzą w stan zatrzymania. 

Jakie są opcje zastosowania bezpieczeństwa pasywnego w danej aplikacji?

Dzięki szerokiej ofercie produktowej firmy Bihl+Wiedemann można w bardzo prosty sposób zintegrować elementy bezpieczeństwa pasywnego w bieżącym systemie sterownia – i to w różnych klasach szczelności IP. Dzięki modułom IP20 można w sposób kosztowo zoptymalizowany zastosować pasywne styki bezpieczeństwa w szafach sterowniczych. Ponadto możliwe jest wyłączenie lini zasilania pomocniczego AUX w sposób lokalny, poprzez skorzystanie z modułów polowych o podwyższonym stopniu ochrony (IP67). Pozwala to na znaczne zmniejszenie nakładów finansowych związanych z samym okablowaniem. Należy również pamiętać, że sieć ASi może być w sposób bezproblemowy zintegrowana z powszechnie stosowanymi nadrzędnymi systemami automatyki przemysłowej. 

Zalety systemu bezpieczeństwa pasywnego opartego na komponentach Bihl+Wiedemann


Bezpieczeństwo do SIL3/PLe

Żółty przewód ASi wykorzystywany jest zarówno do przesyłu danych jaki i zasilania, natomiast przewód czarny jest przewodem zasilania pomocniczego. Taki rozdział zapewnia, że wszystkie podłączone napędy, czy też urządzenia wykonawcze nie będą pod napięciem po wyłączeniu zasilania pomocniczego AUX. Poziom bezpieczeństwa SIL3/PLe jest łatwo osiągalny. W przypadku standardowego (konwencjonalnego) podłączenia, wykorzystującego 4-żyłowy przewód łączeniowy, taki poziom bezpieczeństwa można osiągnąć tylko dużym nakładem pracy i kosztów.


Oszczędność kosztów związanych ze sprzętem

W konwencjonalnych rozwiązaniach bezpieczeństwa wymagane jest z reguły osobne, indywidualne wyjście bezpieczne dla każdego napędu. W przypadku bezpieczeństwa pasywnego możliwe jest zastosowanie znacznie tańszego, standardowego wyjścia sterującego, a do odłączenia całej grupy napędów tylko jednego wyjścia bezpieczeństwa.


Zawsze dostępne systemy czujników

Żółty przewód ASi przesyła sygnały sterujące oraz zasila wejścia modułów podrzędnych prądem o wartości do 8A. Oznacza to, że nawet po wyłączeniu zasilania pomocniczego, system czujników danej aplikacji pozostaje w dalszym ciągu dostępny i dostarcza aktualnych informacji do nadrzędnego systemu sterowania.


Wydajne zasilanie

Czarny przewód zasialania pomocniczego może dostarczyć do 16 lub 20A, w zależności od przekroju jego żyły. Oznacza to znacznie więcej dostępnej mocy niż ma to miejsce w rozwiązaniach opartych na przewodach okrągłych z wtykami M12. To z kolei oznacza znacznie mniejszy koszt zasilania przypadający na metr przewodu. Będzie to rozwiązaniem idealnym np. dla IO-Link (więcej informacji znajdą Państwo  TUTAJ) czy też dla napędów stosowanych w standardowych systemach transportu. 


Potencjał oszczędności dzięki bezpieczeństwu pasywnemu

Zastosowanie bezpieczeństwa biernego opartego na produktach B+W zapewnia znaczne oszczędności, wynikające m.in. z mniejszej ilości, koniecznych do zastosowania, wyjść bezpieczeństwa. Dodatkowym czynnikiem ekonomicznym są oczywiście wszystkie zalety samego systemu ASi oraz korzyści jakie z nich wynikają. Dzięki zastosowaniu profilowych przewodów, w połączeniu z unikalna metodą montażu (piercing), poziom oszczędności sięga nawet 68%. Wynika to głównie z braku konieczności przygotowania złącz i przewodów oraz z prostoty i szybkości samego montażu. Więcej informacji o tych oszczędnościach znajdą Państwo w tym artykule: “Przewód ASi – pewny, bezpieczny i niesamowicie szybki sposób łączenia”.

Koniecznie sprawdź wymagania techniczne! 

Bezpieczeństwo pasywne można zapewnić tylko wówczas, kiedy spełnione są następujące wymagania techniczne:

  Wyłączenie bezpieczne musi być realizowane zgodnie z wymaganiami Dyrektywy Maszynowej 2006/42/EC oraz norm bezpieczeństwa jak EN ISO 13849-1 lub EN 62061.

  Należy zawsze zapewnić galwaniczną izolację biernie przełączanych potencjałów bezpieczeństwa i innych potencjałów sieciowych/zasilania. Tam gdzie jest to niemożliwe należy zastosować rozwiązania zapewniające niemożność wystąpienia błędu (odpowiednie kładzenie przewodów bezpieczeństwa, izolacja ochronna pasywnych urządzeń bezpieczeństwa, itp.). 

 

W odniesieniu do konkretnych rozwiązań AS-Interface oznacza to, że najprostszym sposobem zastosowania rozwiązania opartego na bezpieczeństwie pasywnym jest skorzystanie z modułów ASi, w których ta zgodność jest jasno określona w karcie katalogowej. Ponadto, wszystkie moduły korzystające z zasilania AUX i ASi powinny być zasilane oddzielnie, z różnych źródeł, poprzez żółty i czarny przewód profilowy. 

 

Zasilanie przez przewód z wtykiem M12

Prowadzenie pasywnie bezpiecznych potencjałów zasilania pomocniczego AUX, jak i innych potencjałów, w standardowych przewodach okrągłych nie jest zazwyczaj rozwiązaniem przeznaczonym dla funkcji bezpieczeństwa pasywnego. Dotyczy to również sieci ASi, a więc zasilania AUX oraz ASi w jednym przewodzie z gniazdem M12. Wynika to z faktu niemożności wykluczenia powstania obwodu krzyżowego miedzy magistralą ASi a pasywnie bezpiecznym zasilaniem AUX. 

W zależności od samej aplikacji można jednak dokładnie skontrolować czy taka przyczyna błędu systemu zawsze prowadzi do stanu niebezpiecznego, poprzez dokładną analizę bezpieczeństwa danego odcinka przewodowego. W takich okolicznościach bezpieczeństwo pasywne będzie w dalszym ciągu zachowane – pomimo istnienia zasilania ASi i wyłączonego zasilania pomocniczego AUX we wspólnym okrągłym przewodzie.

 

Stosowanie modułów bezpieczeństwa niepasywnych. 

Pojedynczy moduł, niespełniający złożeń koncepcji bezpieczeństwa pasywnego a będący zasilony przez przewód AUX realizujący tę funkcję, uniemożliwia zatwierdzenie całej struktury jako pasywnie bezpieczniej. Wynika to z faktu, że każdy z modułów musi być traktowany jako całościowy system. Dlatego też wszystkie zastosowane moduły muszą być kwalifikowane pod kątem bezpieczeństwa pasywnego.



PYTANIA I ODPOWIEDZI

Bezpieczne wyłączenie układu (Passive Safety) jest normowane przez Dyrektywę Maszynową 2006/42/WE, EN ISO 13849-1 oraz EN 62061.

Zasada ta ma zastosowanie, kiedy bezpieczny stan komponentów danego urządzenia, które mają być objęte bezpieczeństwem pasywnym, można osiągnąć poprzez odłączenie ich od napięcia zasilania (zasada prądu czynnego);

Wszystkie komponenty, które mają podłączenie z różnymi potencjałami zasilania i znajdują się w układzie bezpiecznego wyłączenia maszyny/linii, muszą być pasywnie bezpieczne;

Niestety dodanie modułów pasywnie bezpiecznych nie jest wystarczające do zoptymalizowania pracy istniejącej linii czy też maszyny, w której zasada bezpieczeństwa pasywnego nie była wcześniej zastosowana. W takim przypadku należy przeprowadzić nową ocenę bezpieczeństwa maszyny.

Informacje takie można znaleźć w kartach katalogowych naszych produktów, w kategorii “Environment”;


1 thought on “Bezpieczeństwo pasywne (bierne) do SIL3/PLe

Comments are closed.